خدمات متقابل اسلام و ایران (کتاب)

کتاب «خدمات متقابل اسلام و ایران» از آثار ارزشمند شهید مطهری (م، ۱۳۵۸ ش) درباره تبیین خدمات متقابل دین اسلام و ملت ایران در قبال یکدیگر است. در این کتاب، رهاوردهای اسلام برای ایران و همچنین نقش ایرانیان در نشر و بسط تعالیم اسلام ذکر شده است.

مؤلف

مرتضی مطهری (۱۳۵۸-۱۲۹۸ ش) از اساتید حوزه علمیه قم و معروفترین سخنران در دو دهه قبل از انقلاب، و از نظریه پردازان اصلی جمهوری اسلامی بود.

از جمله اساتید ایشان در راه کسب علم و دانش، علامه طباطبائی، سید محمد حجت، سید صدرالدین صدر و سید محمدتقى خوانسارى را می توان نام برد.

برخی دیگر از آثار ایشان عبارتند از: عدل الهی، تعلیم و تربیت در اسلام، آزادی معنوی، آشنایی با علوم اسلامی، حماسه حسینی و... .

شهید مطهرى در طول حیاتش سعی نمود ایدئولوژى اصیل اسلامى را از طریق درس و سخنرانى و تألیف کتاب ارائه نماید. او سرانجام، در ۱۲ اردیبهشت ۱۳۵۸ توسط منافقین به شهادت رسید.

محتوای کتاب

دارای سه بخش می باشد. در بخش اول به این پرسش پاسخ داده شده است که آیا هیچ گونه تضاد و تناقضی میان احساسات مذهبی و احساسات ملی ما ایرانیان وجود ندارد، یا اینکه اساسا دارای دو نوع احساس متضاد (مذهبی و ملی) می باشیم؟

بخش دوم متکفل پاسخ به پرسش دیگری است و آن اینکه دین اسلام آنگاه که در ۱۴ قرن پیش به ایران وارد شد، چه تحولات و دگرگونی هایی در میهن ما به وجود آورد و آیا اصولا ورود اسلام به ایران برای این کشور موهبت بود یا فاجعه؟ فصل «کارنامه اسلام در ایران» در واقع ماحصل و نتیجه نهایی مباحث طرح شده در این بخش است. در این فصل رهاوردهای ارزشمند اسلام برای ایران بیان شده است.

در بخش سوم به پرسش دیگری پاسخ داده شده است و آن اینکه ایرانیان چه نقشی در راه نشر و بسط تعالیم دین اسلام داشته اند و انگیزه ایرانی در این خدمات چه بوده است؟

با مطالعه کتاب «خدمات متقابل اسلام و ایران»، خواننده به این نتیجه روشن دست خواهد یافت که «مسائل مشترک اسلام و ایران هم برای اسلام افتخار آمیز است و هم برای ایران؛ برای اسلام به عنوان یک دین که به حکم محتوای غنی خود ملتی باهوش و متمدن و صاحب فرهنگ را شیفته خویش ساخته است، و برای ایران به عنوان یک ملت که به حکم روح حقیقت خواه و بی تعصب و فرهنگ‌دوست خود، بیش از هر ملت دیگر در برابر حقیقت خضوع کرده و در راهش فداکاری نموده است.»

فهرست مختصری از مطالب کتاب:

• اسلام از نظر ملیت ایرانی، ملت پرستی در عصر حاضر.
• تعصبات ملی، (خدمات ایرانیان به اسلام).
• زبان فارسی، مذهب تشیع.
• غلبه اسلام بر تعصبات، (خدمات اسلام به ایرانیان).
• اظهار نظرها، آیین زردشتی دین رسمی کشور.
• ثنویت زردشتی، نظام اجتماعی خانوداگی، اخلاق زردشتی.
• تعلیم و تعلم زنان، کتابسوزی ایران و مصر.
• کارنامه اسلام در ایران. ذوق و صنعت.
• تمدن اسلام. صمیمیت و اخلاص.
• اسلام در کشمیر و چین و ... نخستین حوزه علمیه.
• آغاز تدوین و تألیف عرفان و تصوف تا طبقه نهم.
• فقه و فقاهت، ادبیات، کلام، فلسفه و حکمت.
• طبقات مختلف دانشمندان تا طبقه سی و سوم.
• دو قرن سکوت.

منابع

• معرفی کتب استاد مطهری، در دسترس در آوینی بازیابی: ۱ بهمن ۱۳۹۲.